Deze paragraaf bevat financiële kengetallen weerstandsvermogen die elke gemeente verplicht moet opnemen. Kengetallen kunnen helpen bij de beoordeling van de financiële positie van een gemeente en maken het mogelijk gemeenten onderling te vergelijken.
In het volgende overzicht worden de financiële kengetallen kort toegelicht. Vervolgens worden de Deurnese waarden van deze kengetallen berekend.
Netto schuldquote
Financiële kengetallen | Jaarstukken | Begroting | Jaarstukken | |
2019 | 2019 | 2018 |
1.a | Netto schuldquote | 35% | 108% | 62% |
1.b | Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen | 35% | 102% | 59% |
De netto schuldquote geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de totale baten. Dit bepaald de mate waarin de schuld van de gemeente met het inkomen kan worden gedragen. De VNG hanteert voor de schuldquote de volgende norm: onder de 100% is goed, tussen de 100% en 130% is matig en boven de 130% is onvoldoende. Wanneer de netto schuldquote te hoog is, betekent dit dat de rentelasten en de aflossingen die de schulden met zich mee brengen te zwaar drukken op de begroting. De begroting wordt hierdoor namelijk minder flexibel en er is dan geen ruimte meer om te investeren. Dit percentage toont in de afgelopen jaren een dalende lijn. In 2019 zijn de uitzettingen bij het rijk toegenomen met 30 miljoen voor een periode korter dan een jaar als gevolg van de verkoop van de gronden voor glastuinbouw. Dit zal bij het aflossen in 2020 van de leningen die daarvoor zijn aangegaan ook komen te vervallen.
Dit betekent dat er ten opzichte van de begroting een positieve afwijking is voor de netto schuldquote en dat de dalende lijn wordt doorgezet.
Solvabiliteitsratio
Financiële kengetallen | Jaarstukken | Begroting | Jaarstukken | |
2019 | 2019 | 2018 |
2. | Solvabiliteitsrisico | 22% | 22% | 28% |
Het solvabiliteitsratio geeft de verhouding tussen het eigen vermogen (reserves) en het totale vermogen weer van een gemeente. Het gaat erom inzicht te krijgen in de mate waarin de gemeente, in geval van nood, in staat is aan zijn financiële verplichtingen (vooral de verschaffers van vreemd vermogen) te voldoen. Hoe hoger dit percentage, hoe beter. Een percentage van 22% wil zeggen dat 22% is gefinancierd met eigen vermogen en 78% met vreemd vermogen.
Dit betekent een afname van het eigen vermogen in 2019 ten opzicht van voorgaand jaar.
Kanttekening bij dit ratio is dat onderhoudsvoorzieningen ook tot het vreemd vermogen worden gerekend en het ratio daarmee negatief beïnvloedt. Het hebben van dergelijke voorzieningen is juist een teken dat het onderhoud planmatig wordt uitgevoerd en daarmee goed “in control” is. Als in Deurne het onderhoud (voor wegen en gebouwen) niet via een voorziening wordt gedekt maar via een reserve, zou het solvabiliteitsratio een paar procenten hoger uitkomen.
Grondexploitatie
Financiële kengetallen | Jaarstukken | Begroting | Jaarstukken | |
2019 | 2019 | 2018 |
3. | Grondexploitatie | 5% | 37% | 30% |
Voor elke gemeente is de grondpositie (de boekwaarde van de grond) een risico. De boekwaarde van de gronden geeft weer of een gemeente veel middelen heeft gestopt in haar grondexploitatie. Dit geld moet namelijk nog terugverdiend worden met de verkoop. Deurne is de afgelopen jaren bewust geweest van de grote risico’s die de omvangrijke portefeuille met zich mee brengt. Om deze reden wordt de portefeuille ook gestaag afgebouwd. Dit past dan ook bij een faciliterend grondbeleid en daarmee minder risicodragende projecten. De waarde van de bouwgronden, waarbij rekening is gehouden met de verliesvoorziening die is gevormd voor de grondexploitaties, bedroeg in 2019 € 20.314.940 dat is 17,8% ten opzicht van de totale baten in 2019.
Structurele exploitatieruimte
Financiële kengetallen | Jaarstukken | Begroting | Jaarstukken | |
2019 | 2019 | 2018 |
4. | Structurele exploitatieruimte | -5,8% | -1,0% | 1,6% |
De structurele exploitatieruimte wordt berekend door het saldo van de structurele baten en lasten af te zetten tegen de totale baten. Voor het jaar 2019 werd in de begroting rekening gehouden met een negatief percentage door het incidenteel dekken van kosten vanuit reserves. In de tabel is terug te zien dat de structurele exploitatieruimte -5,8% bedraagt en daarmee negatief is.
Belastingcapaciteit
Financiële kengetallen | Jaarstukken | Begroting | Jaarstukken | |
2019 | 2019 | 2018 |
5. | Belastingcapaciteit | 114% | 118% | 114% |
De belastingcapaciteit wordt berekend door het totaal van het tarief van riool, afval en OZB (woonlasten) voor een gemiddeld gezin af te zetten tegen het landelijk gemiddelde.
Een percentage van 114% wil zeggen dat in Deurne de woonlasten 14% hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. Dit wijkt af van de begroting waar rekening werd gehouden met 18%. Dit is te verklaren door de landelijke procentuele stijging van de afvalstoffenheffing waar deze gelijk bleef voor Deurne.
Daarnaast is de rioolheffing geïndexeerd met 2,6%, terwijl het landelijk tarief in tegenstelling tot een daling van 0,3% is gestegen met 1,03%.
Deze norm is een andere dan de “onbenutte belastingcapaciteitsnorm”. De daar berekende waarde geeft aan hoeveel de OZB-baten nog kunnen stijgen als wordt uitgegaan van de zogenaamde “artikel 12-norm”. In de artikel 12 norm is het uitgangspunt dat de OZB-tarieven opgehoogd kunnen worden tot 120% van het landelijk gemiddelde tarief.
Conclusie
Het afgelopen jaar lieten de kengetallen een positieve ontwikkeling zien. Door de verkoop van gronden ten behoeve van de glastuinbouw zijn er in de nettoschuldquote en de grondexploitatie positieve ontwikkelingen geweest die aantonen dat het financiële risico van de gemeente Deurne steeds verder wordt beperkt.
Al met al kan voorzichtig worden gesteld dat de financiële positie van de gemeente zich gunstig ontwikkelt.